حجت الاسلام و المسلمین اقای حاج سید احمد خاتمی

مقالات مجله الكترونيكي

 

تولد، محلّ تولد و والدین
این‏جانب سیّد احمد خاتمى در سال 1339شمسى در سمنان متولد شدم. پدرم مرحوم سیّد مهدى مردى بسیار متدیّن و غیرتمند بود و در میان فامیل، ضرب‏المثلِ ایمان و تقوا به شمار مى‏آمد. او بر تربیت دینى و اخلاقى
فرزندان خود فوق‏العادّه حسّاس بود. با این‏كه از سواد متعارف (علم جدید) بهره‏اى نداشت، امّا از نعمت خواندن و نوشتن برخوردار بود و براى نخستین بار در كودكى نور دین و معنویّت را با خواندن كتاب‏ها
ى مرحوم علّامه مجلسى مثل حیوة القلوب، جلاءالعیون، حقّ‏الیقین و ...و نیز معراج السّعاده و نیز با عمل شایسته خود، بر دل بنده، برادران و خواهرانم تاباند. او به شدّت از رژیم شاه نفرت داشت و از این ره‏گذر از كودكى به شدّت از آن رژیم فاسد نفرت داشتم.
مادرم خانم طیّبه سادات خاتمى خانمى متدیّن و مأنوس با قرآن و دعا بوده و هم اكنون در قید حیات است. أبقاهااللّه.
خاندان «خاتمى» از سادات معروف سمنان بوده و جدّ اعلاى این خاندان، مرحوم سیّد هاشم به حدّى محبوب و مورد عنایت مردم بوده است كه بعد از مرگ او نیز برخى خاك قبرش را براى تبرّك و استشفا استفاده مى‏كنند.
محلّ رشدِ دوران كودكى و نوجوانى
دوران كودكى را با عنایت خداوند، در خانواده‏اى مؤمن و خداباور گذراندم. پس از اتمام دوره ابتدایى دروس طلبگى را آغاز كردم. آن‏چه از این دوره به‏یاد دارم تقیّد پدرم به نماز جماعت و جلسات معنوى دعاى ندبه، سمات، كمیل و...است كه مى‏توانم بگویم: استخوان‏بندى اوّلیّه دینىِ این‏جانب در همین جلسات الهى كه به‏حقّ بوستان‏هاى بهشت بود، شكل گرفت.
یادم هست كه در یكى از جلسات قرآنى كه مرحوم حضرت حجّة الاسلام و المسلمین حاج شیخ محمد على عالمى، نماینده سابق مجلس خبرگان رهبرى
سمنان، اداره مى‏كرد سؤالى طرح فرمود كه (و منهم من عاهد اللّه...)؛[1] شأن نزولش كیست؟ من با این‏كه بچه ده ساله‏اى بیش نبودم، پاسخ دادم: ثعلبة بن حاطب. ایشان از من خواستند كه داستانش را بازگو كنم. پس از بیان مفصّل داستان در جمع، تشویق خوبى از من به عمل آورد و با این‏كه اینك حدود سى سال از آن قصّه مى‏گذرد، هم‏چنان شیرینى آن تشویق در كام بنده هست و این‏جاست كه راز تأكید فراوان پیامبر(ص) و امامان(ع) را به تشویق مى‏یابیم. در این‏جا شایسته است از مرحوم حجّة الاسلام نجات یاد كنم كه بدنه اصلى‏ترین متدیّنان سمنان در پنجاه سال اخیر مدیون تلاش‏هاى خستگى ناپذیر او است و مرحوم پدرم مقیّد به حضور در نماز و جلسات او بود. آن مرحوم پس از حادثه غم‏بار مسجد گوهرشاد مشهد به سمنان تبعید شد و به تربیب نفوس همّت گماشت. برنامه منظّمى شب‏ها بعد از نماز مغرب و عشا داشت؛ مثلاً یك شب در هفته مخصوص تصحیح حمد و سوره و قرائت نماز بود. او كسانى را تربیت كرده بود كه به عنوان مربّى در این شب‏ها به‏ویژه شیوه خواندن درست قرائت نماز را آموزش مى‏دادند. این مرحوم قبل از پیروزى‏انقلاب بار دیگر به مشهد بازگشت و در همان دیار به رحمت خداوند رفت -رضوان اللّه تعالى علیه.
دوران تحصیل
گفته شد كه بعد از اتمام تحصیل ابتدایى، در حدود یازده سالگى دروس طلبگى را درحوزه علمیّه سمنان شروع كردم. ناگفته نماند سه سال راهنمایى را به‏طور متفرّقه در دو سال امتحان داده، قبول شدم و مقدارى از دروس دبیرستان را هم خواندم، ولى در امتحانات شركت نكردم. تا سال 1354شمسى دروس مقدّماتى را در آن حوزه از محضر حضرات آقایان حجّة الاسلام و المسلمین سیّد محمد شاهچراغى و حجّة الاسلام و المسلمین محمد تقى نصیرى آموختم و سپس در سال 1354شمسى مهرماه همان سالى كه رژیم طاغوت مدرسه فیضیّه و دارالشّفاء را در اشغال در آورد وارد حوزه مقدّس قم شدم و بیش‏تر دروس خوانده شده در حوزه سمنان را نزد مرحوم حجّة السلام و المسلمین مدرّس افغانى كه به تازگى از نجف آمده بود و تبحّر بسیار خوبى در ادبیّات داشت، تجدید كرده، دو باره خواندم.
دروسى كه در حوزه علمیّه قم تحصیل نمودم عبارت‏اند از:
شرح لمعه را از محضر حضرت حجّة الاسلام و المسلمین آقاى فاضل هرندى، اصول الفقه را نزد حضرت حجّة الاسلام و المسلمین آقاى هادى مروى خراسانى، مكاسب را از محضر حضرات آیات ستوده، خزعلى، اشتهاردى و بنى‏فضل، رسائل را از محضر حجّة الاسلام و المسلمین آقاى موسوى، كفایة الاصول را از محضر حضرات آیات سیّد على محقّق داماد و دوزدوزانى، شرح منظومه و تجرید را از محضر حضرت آیةاللّه حاج شیخ یحیى انصارى شیرازى و جناب حجّة الاسلام و المسلمین آقاى دكتر احمد بهشتى فسائى، اسفار را از محضر فقیه متألّه حضرت آیةاللّه جوادى آملى و آیةاللّه حاج شیخ ابراهیم امینى، اشارات را از محضر فیلسوف و عارف معاصر حضرت آیةاللّه حسن زاده آملى، تفسیر را از محضر حضرت آیةاللّه مشكینى و حضرت آیةاللّه خزعلى، عهدنامه مالك اشتر نهج‏البلاغه را از آیةاللّه حسین نورى همدانى، یك دوره خارج اصول و بخش‏هاى زیادى از فقه را از محضر حضرت آیةاللّه العظمى میرزا جواد آقا تبریزى، خارج اصولِ جلد اوّل كفایه و بحث خارج اجاره را از محضر آیةاللّه العظمى فاضل لنكرانى، مدّت هفت سال از درس فقه آیةاللّه منتظرى، نیز از محضر حضرات آیات آیةاللّه العظمى میرزا هاشم آملى، حضرت آیةاللّه العظمى وحید خراسانى و حضرت آیةاللّه العظمى شبیرى زنجانى استفاده كردم.
هم‏چنین یك‏دوره بحث‏فلسفى شناخت را از محضرشهید علّامه آیةاللّه مطهّرى در سال آخر عمر مباركشان بهره‏مند شدم كه محلّ تدریس آن در حسینیّه ارك قم بود.
دوستان و معاشران هم درس
در دوران تحصیل بیش‏ترین حشر و نشر درسى‏ام با حجج اسلام اخوان محترم سعیدى: حاج سیّد محمد، حاج سیّد حسن و حاج سیّد حسین بوده است و حشر و نشر ویژه‏اى با مرحوم حجّة الاسلام سیّد حسین سعیدى داشتم.
او آیتى از اخلاص، صفا و معنویّت بود و فراقش برایم بسیار سنگین بود. هم‏چنین با آقایان حجج اسلام حاج شیخ نجم الدّین طبسى (مؤلّف «النّفى و التغریب» و «موارد السّجن فى‏النصوص و الفتاوى»)، حاج شیخ محمد قائینى نجفى (نوه مرحوم حاج شیخ عبدالرّزاق كه از شاگردان مرحوم آیةاللّه العظمى حاج شیخ عبدالكریم حائرى بودند)، محمد رحمانى زروندى نیشابورى، سیّد عبدالفتاح نوّاب شهرضائى و... مدّتى مباحثه كرده‏ام.
عوامل مؤثّر بر شكل گیرى شخصیّت علمى و اخلاقىاین‏جانب نه براى خود شخصیّتى علمى و نه اخلاقى مى‏بینم، امّا همین اندكى هم كه از این مقولات دارم، مدیون هدایت‏هاى عالمان وارسته دینى هستم. در آغاز طلبه‏گى‏ام حضرت آقایان حجّة الاسلام و المسلمین حاج شیخ محمد تقى نصیرى و حجّة الاسلام و المسلمین سیّد محمد شاهچراغى تلاش شایسته تقدیرى در پرورش بنیه علمى و اخلاقى حقیر داشتند به‏ویژه آقاى شاهچراغى تقریباً در آغاز طلبه شدن بنده از نائین به سمنان آمدند. هم هدایت‏هاى علمى
ایشان به‏ویژه در متون معارف قرآنى و حدیثى و هم منش متواضعانه و اخلاقى ایشان در روحیّه بنده تأثیر به‏سزایى داشت.
وقتى كه به قم آمدم، سخت كوشى استاد آیةاللّه ستوده و تشویق ایشان و سلوك بسیار ارزشمند اخلاقى استاد آیةاللّه شیخ یحیى انصارى شیرازى و سلوك الهى فقیه متألّه آیةاللّه جوادى آملى و آیةاللّه حسن زاده آملى در این‏جانب بسیار تأثیر داشته و كارگشا بوده است.
رفاقت و حشر و نشر با جناب حجّة الاسلام و المسلمین آقاى محسن قرائتى و همكارى با ایشان در برنامه‏هاى تلویزیونى و تألیف برخى از كتاب‏ها در ساده‏گویى و ساده نویسى براى بیان معارف اسلامى و سخن گفتن در حدّ فهم عموم «إنا معاشر الأنبیاء أمرنا أن نكّلم الناس على‏ قدر عقولهم» بسیار مؤثّر بود. به‏ویژه برخى از نكات اخلاقى
ارزشمندى كه با عمل و رفتار خود داشتند، خاكى بودن و تواضع ایشان براى بنده الهام بخش بود. انس با درس تفسیر حضرت آیةاللّه آقاى مشكینى و حضرت آیةاللّه آقاى خزعلى از بركاتى بود كه در دوره تحصیل، خداوند عنایت فرمود. اگر بركتى در بعد علمى و اخلاقى نصیبم شده به بركت تلاش این بزرگواران و برخى دیگر است كه نام مباركشان به یادم نمانده است. جزاهم اللّه خیراً.
عوامل مؤثّر بر شكل‏گیرى شخصیّت سیاسى و اجتماعى

از آغاز كودكى مى‏دیدم كه مرحوم پدرم چه نفرتى از رژیم طاغوت دارد و شخصیّت سیاسى بنده با این حال و هوا شكل گرفت. بعد كه طلبه شدم، حجّةالاسلام و المسلمین آقاى شاهچراغى در انتقال مفاهیم انقلاب به بنده كه دوره كودكى‏ام را مى‏گذراندم، بسیار مؤثّر بود. زمانى كه به قم هجرت كردم، فضاى انقلابى قم ما را با انقلابیون به‏ویژه برخى از علماى بزرگى كه آن روزها در تبعید بودند و آزاد شدند مأنوس كرد و همین سبب شد كه از زمان شهادت مرحوم آیةاللّه‏حاج آقا مصطفى خمینى(ره) به‏طور فعّال در حدّ توانِ اندكِ خود، وارد میدان مبارزه شوم. فضاى انقلابى كشور، به‏ویژه حوزه علمیّه قم تأثیر مهمّى در بعد سیاسى بر من‏داشت. هم اساتید انقلابى مثل حضرت آیةاللّه مشكینى و حضرت آیةاللّه خزعلى و هم سخن‏رانى‏هاى انقلابى كه در قم مى‏شد تأثیر شایان توجّهى در این بنده ناچیز داشت.
در این‏جا لازم مى‏دانم از خطیب گران‏قدر جناب حجّة الاسلام شیخ محمد تقى عبدوست یاد كنم كه هم در فنّ خطابه از ایشان بهره‏مند شدم و هم در مسائل سیاسى، شجاعت و شهامت ایشان قبل از انقلاب ضرب‏المثل بود و رفاقت و انس با ایشان تأثیر خوبى بر من در مسائل سیاسى داشت.
گفتنى است در فنّ خطابه بهره فراوانى نیز از خطیب توانا حجّة الاسلام و المسلمین جناب آقاى فلسفى(ره) بردم. در جلساتى كه در شب‏هاى پنج‏شنبه در دفتر تبلیغات بر پا بود و گروهى از برجستگان از خطبا در آن شركت مى‏كردند. آموزش عملى ارزنده‏اى براى خطبا داشت.
در آستانه پیروزى انقلاب
، حضور در درس‏هاى شهید علّامه آیةاللّه مطهّرى(ره) در حسینیّه ارك، تأثیر ارزشمندى در این بنده ناچیز در جهت شناخت تفكرات التقاطى و انحراف آنان، بر جاى گذاشت. ناگفته نگذارم شخص بزرگوارى كه پیش از پیروزى انقلاب از انحراف سازمان منافقین - كه تا آن روز چهره آنان بر ملا نشده بود - برایم سخن گفت، جناب حجّة الاسلام و المسلمین آقاى فاكر بود. ایشان به‏طور مستدل و مستند از انحراف این فرقه منحرف سخن گفت. رهنمود علّامه آیةاللّه شهید مطهّرى(ره) و روشنگرى‏هاى آقاى فاكر سبب شد كه - بحمداللّه - تاكنون پیوسته در برابر التقاط، موضعى قاطع داشته باشم و البته خطر تحجّر نیز از خطر التقاط كم‏تر نیست و این دو همانند تیغه یك قیچى هستند كه سیماى زیباى اسلام را مشوّه جلوه مى‏دهند. در تمامى این مباحث از نكته‏اى كه هرگز نمى‏توان گذشت كه بنده و امثال بنده تمام حیات سیاسى، اجتماعى و اخلاقى خود را مدیون آن سفر كرده كه صدها قافله دل همره او است؛ یعنى حضرت آیةاللّه العظمى امام خمینى(ره) هستیم كه به‏حقّ احیاگر نفوس بود و هدایتگر انسان‏ها به صراط مستقیم. بحمداللّه از آغاز طلبگى بانام مقدّس او و راهش آشنا شدم و از آغاز بلوغ تا پایان عمر مبارك آن عزیز، مقلّدش بودم.
فعّالیّت‏هاى علمىالف) تألیفات
این طلبه ناچیز در كنار تحصیل، مكتوباتى نیز داشته‏ام كه محورم در تدوین آن‏ها نیاز زمان بوده است.1. آثار به چاپ رسیده
كتاب‏ها1.ابعاد جنگ در فرهنگ اسلام؛ 2.سیماى نفاق در قرآن؛ 3.رسالت خواص؛ 4.عبرت‏هاى عاشورا؛ 5.مدیریّت در قرآن و حدیث؛ 6.شایعه از نظر قرآن و حدیث؛ 7.اخلاق سیاسى؛ 8.سیرى در سیره سیاسى امام على(ع)؛
9.امر به معروف و نهى از منكر(دو جلد)؛ 10.سیماى حماسى امام سجّاد(ع)؛ 11.سازمان‏دهى و تشكّل در سیره امام هادى(ع)؛ 12.نگاهى به مبانى تفكر امام‏خمینى پیرامون ولایت فقیه.
مقالات
مقالات قرآنى‏
1.«اخلاق اجتماعى
در قرآن»؛ 2.«قرآن و عدالت»؛ 3.«حزب اللّه از نگاه قرآن»؛ 4.«جامعه نمونه در قرآن»؛ 5.«خانواده نمونه در قرآن».
این مقالات در روزنامه كیهان به چاپ رسیده است‏
6.«آداب در قرآن» (در 25 مقاله).
این مقالات در روزنامه اطلاعات به چاپ رسیده است.

مقالات اخلاقى‏اخلاق فردى‏
7.«عشق به خداوند»؛ 8.«بصیرت»؛ 9.«انقطاع إلى اللّه و توكّل و آثار آن»؛ 10.«بیمارى‏هاى دل»؛ 11.«بیمارى‏هاى اخلاقى»؛ 12.«نگاه گناه آلود»؛ 13.«ریشه گناهان»؛ 14.«تنبلى علل ناكامى»؛ 15.«پیرامون شب قدر و آداب آن»؛ 16.«نگرانى و راه زدودن آن»؛
این مقالات نیز در روزنامه كیهان به چاپ رسیده است.17.«اخلاص»(نه مقاله)؛ 18.«تهذیب نفس» حدود بیست مقاله در هفته‏نامه سپهر منتشر شده است.
اخلاق اجتماعى‏19.«وحدت و تفرقه و عوامل آن»؛ 20.«هتك شخصیّت، بدگمانى، تجسّس، غیبت و...»؛ 21.«تواضع و جلوه آن»؛ 22.«حریم پدر و مادر و وظیفه آن»؛ 23.«حریم مؤمنان»؛ 24.«توصیه‏اى مهم در روابط اجتماعى»؛ 25.«آداب مجلس»؛ 26.«كمك به مستمندان و ویژگى‏هاى انفاق ارزشمند»؛ 27.«رفاقت و دوستى و آداب آن»؛ 28.«استقامت و نقش آن»؛ 29.«اصلى ترین رسالت والدین»؛ 30.«ویژگى‏هاى شوهر نمونه»؛ 31.«ویژگى‏هاى همسر نمونه»؛ 32.«انتقاد و انتقادسازنده»؛
این مجموعه مقالات در روزنامه كیهان به مناسبت ایّام ماه مبارك رمضان به چاپ رسیده است.مقالات تاریخى‏
33.«سخنى پیرامون سیره پیامبر(ص)»؛ 34.«سیره پیامبر در رابطه با خداوند»؛ 35.«سیماى امام على(ع) در نهج البلاغه»؛
36.«اخلاق اجتماعى امام على(ع)»؛



37.«على در قرآن»؛ 38.«امام على(ع) و شوق شهادت»؛ 39.«شهادت از دیدگاه امام على(ع)»؛ 40.«هشت ویژگى امام على(ع)»؛ 41.«امام على(ع) و انجام تكلیف الهى»؛ 42.«امام على(ع) و عدالت»؛ 43.«امام على(ع) الگوى بردبارى»؛
این مجموعه مقالات در روزنامه كیهان به چاپ رسیده است.44.«رهبرى و مشروعیّت آن از دیدگاه امام على(ع)»؛این مقاله در مجلّه حكومت اسلامى چاپ شده است.

45.«روشن بینى امام على(ع)»؛این مقاله در مجلّه پاسدار اسلام چاپ شده است.46.«جامعیّت امام على(ع)»؛این مقاله در ره توشه به چاپ رسیده است.47.«ناكثین در نهج البلاغه»؛مقاله مفصّلى است كه در مجموعه كاوشى در نهج البلاغه به چاپ رسیده است.48.«درس‏هایى از مكتب فاطمه(س)»؛
49.«سیماى فاطمه(س) از دیدگاه امام‏خمینى(ره)»؛

این دو مقاله در كنگره بزرگ‏داشت منزلت زن عرضه شد و در روزنامه كیهان نیز به چاپ رسیده است.50.«پیرامون صلح امام مجتبى(ع)»؛ 51.«اخلاق اجتماعى امام مجتبى(ع)»؛ 52.«امامان شیعه(ع) و نهضت عاشورا» (پنج مقاله)؛ 53.«عبرت‏هاى عاشورا» (سه مقاله)؛
گفتنى‏است كه سه مقاله اخیر در روزنامه كیهان به چاپ رسید و مقاله‏اى به همین عنوان در ره توشه به چاپ رسیده است.54.«سیماى حماسى امام سجاد(ع)»؛
این مقاله در ره توشه به چاپ رسیده است.55.«امام صادق(ع) و نهضت فرهنگى»؛
این مقاله در روزنامه كیهان به چاپ رسیده است.56.«انتظار و آثار سازنده آن»؛ 57.«عصر عزّت اسلام»؛ 58.«ویژگى‏هاى یاران مهدى(ع)»؛
این مقالات در روزنامه كیهان به چاپ رسیده است.59.«ویژگى‏هاى ممتاز امام خمینى(ره)»؛این مقاله در روزنامه رسالت به چاپ رسیده است.60.«قرآن از دیدگاه امام خمینى(ره)» (دو مقاله)؛
این دو مقاله در روزنامه كیهان به چاپ رسیده است.61.«امام خمینى(ره) و جوانان»؛
این مقاله در مجلّه پاسدار اسلام به چاپ رسیده است.62.«غروب خورشید فقاهت» (زندگى‏نامه آیةاللّه العظمى گلپایگانى)؛
این مقاله در ویژه نامه روزنامه كیهان به چاپ رسیده است.63.«علّامه طباطبائى اسوه اخلاق و ولاء»؛ 64.«شهید مطهّرى شهید مبارزه با التقاط»؛
این دو مقاله در مجلّه پیام انقلاب به چاپ رسیده است.مقالات فقهى‏
65.«فقه سیاسى از دیدگاه شیخ مفید»؛ 66.«فقه الاخلاق از دیدگاه شیخ‏انصارى»؛
این دومقاله در كنگره شیخ انصارى به چاپ رسیده است.67.«نقش زمان و مكان در فقه»؛
این مقاله در كنگره امام خمینى و نقش زمان و مكان در فقه به چاپ رسیده‏است.
68.«پیرامون نماز»؛
این مقاله در مجلّه پاسدار اسلام به چاپ رسیده است.69.«نقش رهبرى»؛
این مقاله در كنگره امام و نهضت عاشورا به چاپ رسیده است.مقالات متفرّقه‏
70.«سخنى با مدّاحان اهل بیت»؛ 71.«مباحثى پیرامون شیوه تحصیل در حوزه علمیّه»؛
این دو مقاله در روزنامه جمهورى اسلامى به چاپ رسیده است.72.«مجموعه مقالات پیرامون ماه مبارك رمضان»؛
كه در روزنامه كیهان به چاپ رسیده است.73.«مجموعه مقالات پیرامون جنگ از دیدگاه قرآن و حدیث»؛
كه در مجلّه پیام انقلاب به چاپ رسیده است.74.«مجموعه مقالات پیرامون سیره سیاسى امام على(ع)»؛این مقالات هم اینك در مجلّه پاسدار اسلام چاپ مى‏شود و بخشى از آن‏ها در كتابى تحت عنوان سیره سیاسى امام على(ع) چاپ شد و بخش دیگر آن هنوز به‏صورت كتاب در نیامده است‏
75.مجموعه مقالات تحت عنوان «مدخلى بر سیره امامان شیعه(ع)»؛
این مقالات در نشریه كویر به چاپ رسیده است.76.«پاسخ به بیانیّه مجمع روحانیون مبارز»؛
این مقالات در روزنامه رسالت و هفته نامه شما به چاپ رسیده است.77.«صفات و ویژگى‏هاى پیامبر(ص) در قرآن»؛ 78.«خاتمیّت»؛ 79.«امامت».
این سه مقاله در مجموعه تقویّت مبانى اعتقادى به چاپ رسیده است.2. آثار به چاپ نرسیده
آثار فارسى‏
1.سیره نبوى(ص)؛ 2.سیره امامان(ع)؛ 3.شرح دعاى مكارم الاخلاق؛ 4.اخلاق ادارى.
آثار عربى‏
1.كتاب الحج؛ 2.كتاب القصاص؛ 3.كتاب الدیات؛ 4.بحثى پیرامون صلات مسافر؛ 5.الاسیر فى الفقه الاسلامى؛ 6.تقریرات دروس اساتید.
3. آثار در دست چاپ
1.مجموعه چهارده مقاله پیرامون امام على(ع)؛2.مجموعه مباحث اخلاقى؛
3.تربیت در مكتب انبیا؛
4.مجموعه مباحث پیرامون امام زمان (عج) تدریس
شده در مدرسه حجّتیّه؛

5.مجموعه مباحث پیرامون ولایت فقیه تدریس شده در مدرسه حجّتیّه؛6.اسباب النّزول؛
7.مبانى تربیت اسلامى؛
8.رساله‏اى پیرامون ولایت مطلقه فقیه؛
9.خانواده از دیدگاه اسلام.
ب) مصاحبه‏ها، سخن‏رانى‏ها و نوارها
1.مصاحبه با مجلّه پیام حوزه در باره حوزه؛ 2.مصاحبه با روزنامه كیهان در باره حوزه؛ 3.مصاحبه با روزنامه رسالت در زمینه اصلاح‏طلبى؛ 4.مصاحبه با روزنامه رسالت در باره نوروز؛ 5.سخن‏رانى در مجموعه تحصّن؛ 6.مصاحبه در باره آقاى فلسفى، نشریه بلاغ مبین؛ 7.«تساهل و تسامح دینى» چاپ شده در كتاب تسامح آرى یا نه؟؛ 8.«امر به معروف و نهى از منكر» چاپ شده در مجموعه نظارت صالحان؛ 9.«اسلام و مقتضیات زمان» چاپ شده در روزنامه اطلاعات و...؛ 10.مصاحبه پیرامون «امام على(ع)» كه در روزنامه جوان چاپ شد.
گفتنى است در بسیارى از موارد، درس‏هاى تفسیر، تاریخ و نهج‏البلاغه بنده ضبط شده است كه اكنون حدود 1280 نوار از درس تفسیر آن در دست‏رس است.
هم‏چنین نوار درس‏هاى سیره پیامبر(ص)، سیره امام على(ع)، سیره حضرت زهرا(س)، سیره امام حسن(ع)، سیره امام حسین(ع) تا امام زمان (عج) نیز موجود است كه متأسّفانه به خاطر نداشتن امكانات از كیفیّت پایینى برخوردار است و برخى از نوارها نیز مفقود شده است.
نیز برخى از نوارهاى درس‏هاى نهج البلاغه و نوار درس‏هاى متفرّقه در ماه مبارك رمضان نیز موجود است.
ج) تدریساز سال 1363شمسى تدریس عمومى دروس حوزه‏اى را آغاز كردم و تاكنون چهارده دوره معالم‏الاصول، سه دوره شرح لمعه، سه دوره رسائل، هفت دوره اصول الفقه، دو دوره تمام مكاسب، چهار دوره كفایه، تدریس نموده‏ام و در ایّام تعطیل نیز دروس شرح تجرید، شرح باب حادى‏عشر و درایه شهید ثانى را براى طلّاب مى‏گفتم.
حدود شش سال است كه خارج اصول تدریس مى‏كنم و چهارمین سالى است كه به تدریس خارج فقه مشغولم و دوازدهمین سالى است كه درس تفسیر شب‏ها بعد از نماز مغرب و عشا براى طلّاب دارم كه - بحمداللّه - تاكنون علاوه بر تفسیر جزء آخر قرآن و تفسیر سوره مسبحات و سوره حجرات و لقمان، منافقون، از جزء اوّل قرآن تا جزء ششم تفسیر شده است كه به لطف خداوند نوار كاست همه این دروس موجود است و تا این لحظه كه این سطور را مى‏نگارم 1300 جلسه درس تفسیر داشته‏ام و به بركت قرآن كریم پیوسته این درس مورد اقبال دوستان طلبه بوده است و هم‏چنان هست و چهاردهمین سالى كه درس سیره پیامبر و ائمّه را روزهاى پنج‏شنبه براى طلّاب محترم در مدرسه فیضیّه دارم كه سال گذشته دوره اوّل این بحث با اتمام مباحث سیره امام زمان(عج) پایان پذیرفت و در سال جارى تحصیلى سیره امام على(ع) را براى بار دوم با روشى جدید و مباحثى نو آغاز كرده‏ایم، از خداوند متعال توفیق اتمام این دوره را نیز دارم تا - ان‏شاءاللّه - پس از آن بتوانیم دوره‏اى مفید از سیره امامان(ع) را به صورت مكتوب تقدیم شیفتگان خاندان عصمت و طهارت بنمایم.
1. حوزه‏ها و مراكز تدریس
بیش‏ترین تدریس بنده در حوزه قم و در مدرسه فیضیّه بوده است. دو ترم در رشته تخصّصى، درس تفسیر گفته‏ام: یك ترم در باره تحریف ناپذیرى قرآن و ترم دیگر،درباره اسباب النّزول.نیزدر دانشكده‏شهیدمحلّاتى، فقه‏سیاسى تدریس مى‏كنم.
تاكنون در مدارس و اماكن ذیل تدریس داشته‏ام:
1.مدرسه مرحوم آیةاللّه العظمى گلپایگانى؛ 2.مدرسه خان؛ 3.مسجد فاطمیّه (مسجد آیةاللّه بهجت)؛ هم‏چنین در سالیان اخیر تمامى دروس بنده در مدرسه فیضیّه برگزار مى‏شود.
2. ارتباط با مراكز علمى و تحقیقاتى
سالیانى است كه در هیئت مدیره مركز تحقیقات كامپیوترى علوم اسلامى عضویّت دارم. گفتنى است این مركز تحت نظارت عالى مقام معظّم رهبرى اداره شده و - بحمداللّه - تاكنون در عرصه نرم افزارى علوم اسلامى، خدمات ارزنده‏اى عرضه كرده است.
مركز تحقیقات سپاه گاهى برخى جزوات خود را براى اظهار نظر برایم مى‏فرستند.
در مجلّه پاسدار اسلام نیز مقاله مى‏نویسم و در كمیسیون سیاسى - فرهنگى جامعه مدرّسین حوزه علمیّه قم عضویّت دارم و به عنوان استاد راهنما در مدیریّت حوزه علمیّه قم و مؤسّسه پژوهشى امام خمینى در خدمت عزیزان طلبه مى‏باشم.
فعّالیّت‏ها و مبارزات سیاسى و اجتماعىالف) قبل از پیروزى انقلاباین‏جانب از كودكى با نام مقدّس امام خمینى و آرمان‏هاى بلندش آشنا شدم. با آغاز تحصیل دروس حوزه‏اى این آشنایى عمیق‏تر شد. از سال 1354شمسى - كه منبر رفتن را آغاز كردم - تاكنون منبرهایم روشنگر و در مسیر تعیین شده از سوى امام خمینى(ره) و مقام معظّم رهبرى - مدّظلّه العالى - است. با توجّه به سنّ كمى كه در آستانه پیروزى انقلاب داشتم، بیش‏ترین روش مبارزه بنده از طریق منبر بوده است كه - بحمداللّه - تأثیر خوبى در شهرها و روستاها داشته است. مى‏توانم بگویم: آغازگر جریان انقلاب در روستاى زرند ساوه و نیز آدران شهریار این‏جانب بودم و در شهرهاى شوشتر، تهران، سمنان كه زادگاهم مى‏باشد، نیز منبرهاى انقلابى و افشاگر علیه رژیم شاه داشته‏ام در عید قربان سال 1357شمسى سخن‏رانى انقلابى علیه رژیم شاه در مسجد امام خمینى سمنان داشتم، در همان سخن‏رانى كه هنوز رژیم طاغوت بر سر كار بود، نام مسجد را كه به نام شاه بود به نام مسجد امام خمینى نامیدم و بعد از منبر به وسیله مردم فرارى داده شدم. در محرّم همان سال دو باره به سمنان و سرخه دعوت شدم، طاغوتیان كه از منبر عید قربان به شدّت خشمگین بودند در تعقیب من بر آمدند كه با تلاش آقاى فریدون (برادر آقاى حسن روحانى دبیر شوراى عالى امنیّت ملّى) از چنگ آنان گریختم، ولى مأموران شبانه به منزل پدرم حمله كردند و به اذیّت و آزار اعضاى خانواده پرداختند و چند روزى كوچه و خانه را مراقبت مى‏كردند كه مرا بیابند، ولى خوش‏بختانه نتوانستند. بعد از فرار از سمنان به تهران آمدم و از آن‏جا به قم رفتم. آن‏روز بیت آیةاللّه پسندیده كه مقرّ فرمان‏دهى انقلاب بود، مرا به سنندج اعزام كردند كه تمام شهر در اعتصاب بود علیه رژیم شاه و در آن‏جا نیز - بحمداللّه - سخن‏رانى‏هاى حماسى مفیدى داشتم.این‏جانب به علّت سنّ كم، توفیق زندان و تبعید در رژیم شاه را نداشتم، و لكن مبارزان سخت كوش و مقاومان نستوهِ تبعیدى را كه خالصانه براى خدا پاى در این میدان نهاده بودند، سخت دوست مى‏داشتم و در چشمم بسیار بزرگ بودند. أُحب الصالحین و لست منهم... .
ب) بعد از پیروزى انقلاب اسلامى
راهى كه بعد از پیروزى انقلاب اسلامى براى خویش برگزیدم، كارِ فرهنگى بود. خودم را چنین شناختم كه در عرصه تربیت طلّاب مى‏توانم موفّق باشم و این راه را انتخاب كردم و از آغاز تدریس عمومى تاكنون حدود سه‏هزار طلبه از درس‏هایم استفاده كرده‏اند كه برخى هم اكنون در مسند تدریس حوزه خدمت‏گزار فرهنگ تشیّع‏اند و برخى دیگر در مشاغل اجرایى، سیاسى، فرهنگى و ... مشغول‏اند. نیز در عرصه خطابه و قلم در حدّ توان خویش انجام وظیفه كرده‏ام و هم‏چنان در این عرصه‏ها مشغول خدمتم.
خداوند این توفیق را عنایت كرد كه در دوره دفاع مقدّس در فرصت‏هاى تبلیغى شرف‏یاب حضور رزمندگان گردم و ضمن استفاده از انفاس قدسى آنان، رسالت تبلیغى خود را انجام دهم.
نمایندگى مجلس خبرگان رهبرىدر سال 1376شمسى از حوزه انتخابى كرمان به نمایندگى دوره سوم مجلس خبرگان رهبرى برگزیده شدم و این در حالى بود كه تا آخرین لحظات هیچ‏گونه رغبت و نشاط شخصى به پذیرش این مسئولیّت نداشتم؛ امّا تكلیف مرا به میدان كشاند و - بحمداللّه - على‏رغم آن‏كه یك ریال خرج تبلیغ از خودم نكردم، مردم مؤمن استان كرمان مرا به نمایندگى مجلس خبرگان رهبرى برگزیدند.
گفتنى است در دو سال اوّل دوره سوم، عضو كمیسیون‏هاى ذیل بوده‏ام:
1.منشى هیئت رئیسه كمیسیون تحقیق؛ 2.منشى هیئت رئیسه كمیسیون اصل 107 و 109؛ 3.عضو كمیسیون آیین‏نامه.
امید كه خداوند توفیق انجام وظیفه در تمامى عرصه‏ها را عنایت فرماید و زندگى و مرگ ما را در خدمت دین و مكتب اهل بیت(ع) قرار داده، توفیق دیدارش را با شهادت نصیبمان فرماید. آمین یا رب العالمین.

 


جهت دريافت هفتگي عناوين مجله توسط ايميل، عضو شويد

نام:   
ايميل: