اعتماد به نفس چيست؟و چگونه افزايش مي يابد

مقالات مجله الكترونيكي

 

اعتماد به نفس ، عبارت است از احساس اطمينان نسبت به خود. به عبارت ديگر ، اعتماد به نفس يک فرد به نحوه ي احساس اودرباره ي (( من )) خويش بستگي دارد .شما در مورد خودتان چگونه فکر مي کنيد ؟ آيا نظر مساعدي نسبت به خودتان داريد و به خودتان احترام مي گذاريم ؟ اگرپاسخ شما به سوالات اخير مثبت باشد ، در اين صورت مي توان گفت که شما از يک من قوي و ايده آل ، برخوردار هستيد ، اما اگرشما نظر مساعدي نسبت به خودتان نداشته باشيد و براي خودتان احترام قايل نشويد ، مي تون گفت که شما داراي من ضعيفي هستيد .مع الو صف ، بايد گفت که نظر فرد نسبت به خودش در موقعيتهاي مختلف زندگي يکسان نيست و ممکن است که او دريک موقعيت خودش را خوب و قوي بپندارد ، ولي در موقعيت ديگري خود پنداري ضعيفي داشته باشد .

 اما ، چيزي که تاصف آور است ، اين است که اغلب ما ، معمولا" بيشتر به جنبه هاي ضعيف خودمان اهميت مي دهيم و تمام توجه امان را بر روي نکته ضعفهايمان متمرکز مي کنيم نه بر وي امتياز اتمان . پس ، چاره کار چيست ؟ نخستين قدم شما براي تقويت و بالا بردن اعتماد به نفستان ،درک و فهم اين حقيقت بايد باشد که اعتماد به نفس ، در واقع همان نظر و عقيده اي است که شما راجع به خودتان داريد. آگاهي از اين امر منجر به اين خواهد شد که در تقويت اعتماد به نفستان در مسير صحيحي گام برداريد . در مرحله’ بعدي ، بايد از خودتان بپرسيد که چرا در برخي از جنبه هاي زندگي داراي اعتماد به نفس کافي نيستند ؟ يک دليل آن ، شايد مورد مقايسه قرار دادن خودتان با افراد ديگر باشد .

به اين ترتيب ، اگر در اين مقايسه شما خودتان را کمتر از ديگران بدانيد، مسلما" خود پنداريتان رو به نقصان خواهد نهاد. به طور کلي ، هنگامي که شما خودتان را با فرد ديگري مقايسه مي کنيد ، اين فرد ، چه يک هنرمند باشد ، و چه يک ورزشکار ، يک وکيل ، يک پزشک ، يک تاجر ، و يک دانشجو ، اگر آن فرد را در برخي خصوصيتها بهتر از خودتان بدانيد ، خود پنداري شما تضعيف خواهد گشت . اما ، جهت مقابله با اين وضعيت و جهت اين که خود پنداري صحيح و مناسبي از خود داشته باشيد ، بهترين شيوه نگريستن به ساير افراد، داشتن يک نگرش کلي است – نگرشي که در آن ، همه’ انسان ها با هم برابر در نظر گرفته مي شوند . به عبارت بهتر ، به هنگام مقايسه خود با ديگران بايد به اين نکته توجه داشته باشيد که هر انساني داراي منابع مختلفي است . هيچ کس يک مرد يا يک زن نيست . بلکه پيش از هر چيز ديگري همه يک انسان هستيد .

 شما با يک اسب برابر نيستيد ، زيرا يک اسب بسيار قوي تر از شماست .، اما شما در مورد قدرت خودتان نسبت به آن اسب ، هيچ نقصي در خودتان احساس نمي کنيد . سرعت يک سگ بسيار سريعتر و هيکل يک فيل ، بسيار تنومندتر از شماست اما شما در اين گونه موارد نيز هيچگونه کمبودي در خودتان احساس نخواهيد کرد ، زيرا اين حيوانات خارج از دايره ي تعميم شما به عنوان يک انسان ، قرار دارد . برخي از ما ، افراد ديگر را داراي خصلتهايي مي بينيم که خود فاقد آن ها هستيم و لذا در خودمان احساس کمبود مي کنيم . اين احساس کمبود و عدم کفايت – حتي اگر در مورد يک جنبه’ جزئي و کوچک باشد – سريعا" در سرتاسر وجود و در کليت خود
پنداري ما ، گسترش مي يابد . ولي اگر ما همه ي مردم را به چشم يک انسان بنگيرم ، در آن صورت ، ديگر همه کس با هم برابر خواهند بود . بلند و کوتاه ، ثروتمند و فقير ، دانا و نادان ، چاق و لاغر و . . . همگي بي معنا هستند .

 ما به عنوان يک انسان همگي يکي هستيم و تفاوت و رقابتي بين ما وجود ندارد . بنابراين ، از آن جا که رقابت بين انسانها بي معناست ، ما نه مي توانيم موقعيت خودمان را به عنوان يک انسان بالاتر ببريم و نه مي توانيم آن را پايينتر آوريم . ما هميشه يک انسان بوده ايم ، هستيم و خواهيم بود و اين يک واقعيت انکار ناپذير است . اگر ما ديگران را به عنوان يک انسان بنگريم ، متوجه خواهيم شد که هر انساني در روي زمين ، توانايي انجام کارهايي را دارد که ما نداريم . از طرف ديگر ، ما هم مي توانيم کارهايي انجام دهيم که ديگران نمي توانند ، اما اين امتيازات ، ما را از ديگران کوچکتر يا بزرگتر نمي سازد ، بلکه فقط باعث تفاوتهايي بين ما و ديگران در برخي از زمينه هاي خاص زندگي مي گردد . بنابراين ، اگر کسي خصلتي داشته باشد که ما نداشته باشيم ، و اين مسئله ممکن است از نظر آن کس نوعي برتري به حساب آيد ، ولي از نظر ما ، آن خصلت ، تنها تفاوت ساده اي بين ما و او خواهد بود .

بر دو درخت نظري اندازيد . يکي از اين درختان ، ماموت تنومندي با عمري بيش از هزار سال است ، آن ديگري ، درخت کاج کوچکي است که در بيشه زارها روئيده است . آيا از نظر شما ، درخت ماموت تنومند از درخت کوچک کاج برتر است ؟ مسلما" اين طور نيست . از نظر شما ، آنها هردو فقط يک درخت هستند ، يکي کوچک و يکي بزرگ . به اين ترتيب ، زماني هم که بر دو نفر انسان مي نگريد ، چه يکي از آنها استعداد بيشتري نسبت به ديگران داشته باشد ، چه نه ، آنچه که شما خوايد ديد فقط دو نفر آدم خواهد بود ، نه بيشتر و نه کمتر . اگر شما موفق شويد که عملا" مردم ديگر را در شکل واقعي خودشان ، بدون اصرار در برتر دانستن يکي بر ديگري و رقابت بين آنها ، ببينيد ، در آن صورت مي توان گفت که شما به درجه’ بالايي از اعتماد به نفس دست يافته ايد و خودتان را آنچه که هستيد – يعني به يک انسان- مي بينيد .

هرکس داراي امتيازي نسبت به ديگران است ، شما داراي چه توانائي هستيد که ديگران ندارند ؟ مسلما" شما مي توانيد کارهايي انجا دهيد که افراد دور و برتان قادر انجام آن کارها نيستند . آيا داشتن اين توانائيها ، شما را برتر از ديگران مي سازد ؟ يا اين که فقط به اين معناست که شما مي توانيد کاري را بهتر از برخي از افراد ديگر ، انجام دهيد ؟ اگر در زندگي شما ، شخصي وجود داشته باشد که که شما با نگاهي از پايين به بالا ، او را برتر از خودتان مي پرداند در اين صورت لازم است که برروي اعتماد به نفستان اندکي کار کنيد .

 از طرف ديگر،اگر در زندگي شما کس ديگري وجود داشته باشد که شما با نگاهي از بالا به پايين ، او را کمتر از خودتان مي پنداريد ، باز هم لازم است به تقويت اعتماد به نفستان مشغول شويد . اما اگر شما همه’ انسانها را – چه آنهايي را که قبلا" برترين برترينها و چه آنهايي را که کم ترين کمترينها هستيد – با خودتان برابر بدانيد ، در اين صورت مي توان گفت که سطح اعتماد به نفس شما خوب و طبيعي است . شما ، در صورتي از اعتماد به نفس بالايي برخوردار خواهيد شد که در رقابت دائم با تنها چيزي که احساس رقابت را در شما تحريک مي کند – يعني خودتان – قرار داشته باشيد . در اين صورت ، زندگي از نظر شما چيزي همانند يک بازي جلوه گر خواهد شد – يعني ، موقعيتهاي دشوار زندگي را در حکم قوانين يک بازي در نظر خواهيد گرفت. (ماجراي مارتين نمونه ي خوبي از قضيه ي ((رقابت با خود)) است . مارتين که در يک مغازه ي موکت بري مشغول به کار بود . مشکل او اين بود که دائما" سعي کرد در کار خودش سريعتر و بهتر از ديگران باشد ، اما هرگز موفق به اين کار نشده بود .

 بعد از مدتي ، مارتين تصميم گرفت که فقط با خودش به رقابت بپردازد .، به همين منظور ، او براي اولين بار در طول زندگي اش يک زما سنج و دفترچه ياد داشتي را با خودش به يک مجتمع ساختماني برد که قرار بود اتاقهاي آپارتمانهاي آنجا را موکت کند . با شروع کار ، مارتين با استفاده از زمان سنج ، مدت زماني را که صرف موکت کردن اتاقها مي کرد ، اندازه گرفت و در دفترچه يادداشت کرد . در روز اول ، موکت کردن اتاق خواب يکساعت ، هال دو ساعت اتاق پذيرايي يک ساعت و ده دقيقه ، و راه پله ها دو ساعت ساعت ونيم ، طول کشيد . روز بعد که مارتين براي موکت کردن کردن خانه ي ديگري از خانه هاي همان مجتمع مراجعه کرد ، بيش از هر زمان ديگري براي شروع کارش اشتياق داشت .

به همين دليل ، او دفترچه و زمان سنج را از جيبش بيرون آورد و خيلي زود ، آماده ي کار شد . هدف او اين بود که کارش را خيلي سريعتر از روز قبل انجام دهد . پس از شروع به کار ، بدون آن که مارتين متوجه باشد ، زمان به سرعت سپري شد و او موفق شد که در مجموع ، نيم ساعت زودتر از دفعه قبل کارش را به پايان ببرد . بعد از آن روز ، مارتين براي دست يابي به رکوردي بهتر ، هر روز بر سرعت کارش افزود و با اين رويه اي که در پيش گرفت طولي نکشيد که او در مغازه اي که مشغول به کار بود ، به سريعترين موکت بر تبديل شد . در مرحله ي بعد ، مارتين کيفيت کارش را تا آن جا که ممکن بود بالا برد ، به صورتي که در کار او و فاصله و خط بين موکتها از نگاه بيننده اصلا" به نظر نمي آمد و موکتها تمام حاشيه ي ديوارها را کاملا" مي پوشاندند و زيبايي کار را بيشتر مي کردند . بعد از اين مرحله ، مارتين که ديگر معروفترين موکت بر منطقه شده بود ، لازم ديد که به عنوان يک هدف مهم ، مغازه مستقلي براي خودش باز کند ، بنابراين ، شروع به پس انداز کردن درآمدهايش کرد . مارتين مصمم بود که به بازي رقابت با خودش ادامه دهد ، لذا ، هر زماني که پولي گيرش مي آمد ، با خودش عهد مي کرد که هفته ي بعد ، دو برابر آن را کسب کند . اين گونه بود که مارتين در عرض دو سال توانست بزرگترين مغازه’ موکت بري شهرشان را بخرد و لازم به گفتن نيست که همراه با موفقيت او در کارش ، اعتماد به نفس او نيز دو چندان شد .

 و اين نبود مگر در نتيجه رقا بت با خود .) هر زمان که کسي هدفي براي خودش تعيين مي کند ، با دست يافتن به آن هدف ،خود پنداري او تقويت مي شود، اين امر چه در مورد اهداف بلند مدت ، چه ميان مدت و چه کوتاه مدت ، صادق است . اهدافي که توام با (( رقابت با خود )) هستند ، بسيار سهل الوصولند ، چرا که به هنگام رقابت با خود ، تمام کوشش ما صرف اين مي شود که کاري را بهتر يا سريعتر از دفعات قبل انجام دهيم ، به اين ترتيب ، رسيدن به هدفي و تکميل کاري ، باعث احساس رضايت و تقويت (( من )) ما مي شود . شما هم مي توانيد همانند مارتين ، تمام کارهايتان را با استفاده از يک زمان سنج با سرعت بيشتري نسبت به دفعات قبل به انجام برسانيد . همچنين ، مي توانيد معيارهايي از قبيل افزايش ميزان سطح ريلاکس بدنتان ، افزايش تعداد کارهاي خير خواهانه اي که هر هفته انجام مي دهيد ، و افزايش تعداد اهدافي که در يک زمان معيني به آنها دست مي يابيد را به عنوان انگيزه هايي براي (( رقابت با خودتان )) در نظر بگيريد .

آنچه که لازم است در انجام کاري آنگونه باشيد ، اين است که تمام سعي و تلاش خود را به کار ببريد . اگر چه ممکن است شما با تلاشي که مي کنيد روزي به يک برسيد و روز ديگري به ده ، نبايد نگران نباشيد ، زيرا اصولا" ساخت انسان چنين است که تحت تاثير نوسانات ريتمهاي گوناگوني قرار دارد ( اصل ريتم ) . بنابراين ، زماني که شما با وجود تمام تلاشي که مي کنيد ، نمي توانيد به نتايج مطلوبي دست يابيد ، نبايد احساس گناه بکنيد ، زيرا شما هر چه در توان داشته ايد ، به کار برده ايد. گذشته از آن ، شما هميشه تحت تاثير نيروهايي قرار داريد که کنترل اين نيروها از اختيار شما خارج است (که ما در اصطلاح کلي اين نيروها را خواست خدا ، قضا و قدر ، قسمت و ... مي ناميم ). در واقع ، شما فقط توان کنترل بازخوردها ، نگرشها ، عواطف و احساسات خودتان را داريد ، نه بيشتر.

هيچ چيز در دنيا به اندازه ي احساس برنده بودن نمي تواند اعتماد به نفس انسانها را تقويت کند . اگر شما در موقعيتي برنده باشيد، اعتماد به نفستان تقويت خواهد شد. اگر شما در انجام کاري بهتر از دفعات قبل عمل کنيد ، در اين صورت احساس برنده بودن خواهيد کرد.
بنابر آنچه گفته شد ، اولين قدم شما براي تقويت اعتماد به نفستان ، عبارت خواهد بود از انتخاب زمينه اي در زندگي که در آن خوب عمل مي کنيد اما قصد داريد بهتر عمل کنيد.

اکنون ، جهت رقابت با خودتان براي پيشبرد فعاليت مورد نظر ، اين پيشرفت را براي خودتان يک هدف قرار دهيد.قبل از همه ، مشخص سازيد که وضعيت کنکوني شما نسبت به آن فعاليت چگونه است و چگونه مي توانيد اين وضعيت را بهتر کنيد . آيا مي خواهيد کميت را افزايش دهيد؟ آيا مي خواهيد سرعت را بالا ببريد؟ آيا به فکر پيشرفت در کيفيت کارتان هستيد؟؟؟

سرانجام ، براي رسيدن به اهدافتان ، برنامه هاي عملي تدارک ببينيد. به اين منظور ، هميشه تصوير رسيدن به اهدافتان را در ذهنتان داشته باشيد و با تمسک به اين تصوير ، تا زمان رسيدن به آن اهداف ، در اين مسير گام برداريد . به اين ترتيب ، شما با پرداختن به رقابت با خودتان ، پس از کسب موفقيت در اين رقابت ، قادر خواهيد شد موفق شدن و برنده بودن را براي خودتان ، تبديل به عادت کنيد که نتيجه ي آن چيزي نخواهد بود ، مگر افزايش اعتماد به نفس در شما .

 

 


جهت دريافت هفتگي عناوين مجله توسط ايميل، عضو شويد

نام:   
ايميل: