در زمان حكومت
در دوره حاكميت
على بن ابىطالب(عليه السلام) عيد غدير با روز
جمعه مصادف شد. مسلمانان حضور چشمگيرى در نماز
جمعه داشتند. حضرت علي(عليه السلام) براى اقامه
نماز جمعه و خواندن خطبههاى آن در برابر مردم
قرار گرفت. حسين بن على(عليهماالسلام) مىگويد:
پنج ساعت از روز گذشته بود (قبل از اذان ظهر)، كه
پدرم خطبهها را آغاز كرد. او نخست به حمد و ثناى
خداوند پرداخت، صفات ربوبىاش را برشمرد، حاكميت
مطلق را از آن وى دانست، نعمتهايش را مورد توجه
قرار داد و بعد خطاب به مردم فرمود:
خداوند تعالى
امروز دو عيد بسيار بزرگ [جمعه و غدير] را براى
شما در يك زمان قرار داده است؛ دو عيدى كه هر يك
فلسفه وجودى ديگرى را تكامل مىبخشد و به وسيله هر
يك هدايت در ديگرى اثر مىبخشد... سپس فرمود:
توحيد و ايمان به يگانگى خداوند پذيرفته نمىشود
مگر با اعتراف به نبوت پيامبرش محمد(صلي الله عليه
و آله) و دين و شريعت محمد(صلي الله عليه و آله)
پذيرفته نمىشود مگر با قبول ولايت امر كسى كه خدا
فرمان ولايتش را داده است؛ و همه اين امور سامان
نمىپذيرد مگر بعد از توسل و تمسك به اهل ولايت.
غدير از نگاه
مولى الموحدين على(عليه السلام)
سپس فرمود:
خداوند در روز غدير(1) آنچه در باره منتخبين خود
اراده كرد بر پيامبرش فرو فرستاد، به او فرمان داد
تا ولايت و وصايت را ابلاغ كند و مجال را از
كافران و منافقان بگيرد نگران گزند دشمنان نباشد.
روز غدير قدر و منزلت بسيار دارد، در آن روز
گشايش‌هاى الهى فرا رسيده و حجتش بر همه تمام شده
است.
امروز روز
روشنگرى و اظهار عقيده از جايگاه بلند و روشن است،
امروز روز تكامل دين و روز وفاى به عهد است. غدير
روز(2) (رسول الله صلي الله عليه و آله) و مشهود
"على بنابىطالب(عليه السلام)" است، روز در هم
ريختن پيمان‌هاى زير پرده كفر و نفاق است، روز
آشكار شدن حقايق اصيل اسلام است، روز ذلت و خوارى
شيطان است، روز استدلال و برهان است، روز جدا شدن
صفوف كسانى است كه آن را تكذيب مىكردند امروز
بزرگترين روزى است كه عدهاى از شما از آن اعراض
كرديد، روز هدايت و امتحان بندگان خداست، روز
آشكار شدن كينههاى نهفته در دل‌ها و سينههاست،
روز عرضه نصوص [سخنان بدون ابهام پيامبر (صلي الله
عليه و آله)] بر افراد مؤمن و دلباخته [اهل
الخصوص] است، غدير روز شيث پيامبر(عليه السلام)
است، روز ادريس و يوشع و شمعون و ...
منشور علوى(عليه
السلام) در عيد غدير
اميرمؤمنان(عليه
السلام) در قسمت آخر خطبه فرمود: رحمت خدا بر شما
اى مسلمانان، بعد از برگشت از اين اجتماع بزرگ
امروز [غدير] را عيد بگيريد: [و با انجام امور ذيل
آن را بزرگ بشماريد] .
الف) نعمت را بر
افراد خانواده و خويشاوندانتان گسترش دهيد و نيكى
و بخشش پيشه كنيد.(3)
ب) به برادران
دينى خويش به قدر توان نيكى و بخشش كنيد. (4) و
(5)
ج) خداى را در
برابر نعمت‌هايى كه به شما ارزانى داشته، شكرگزار
باشيد.
د) كنار يكديگر
جمع شويد تا خداوند اجتماع شما را فراگير و گيراتر
سازد.
ه) به يكديگر
نيكى كنيد تا خداوند به شما الفت و مهربانى بيشتر
عنايت كند.
و) نعمتهاى الهى
را به يكديگر تبريك و تهنيت گوييد همان طور كه
خداوند [در اين روز] با اعطاى اجر و ثوابى بيش از
ديگر اعياد به شما تهنيت مىگويد. بعد فرمود:
كمكهاى مالى به ديگران در امروز (غدير) به
اموالتان بركت مىبخشد و بر عمرتان مىافزايد:
مهربانى به ديگران سبب رحمت و عنايات حق خواهد شد.
ز) با خوشرويى و
شادمانى يكديگر را در آغوش بگيريد.
ح) خداوند را بر
توفيقات خويش سپاس گوييد.
ط) از فقرا و
ضعيفانى كه چشم به كمك شما دارند ديدن كنيد، به
زيارتشان برويد و با آنان در خوراكشان همراه شويد.
بعد حضرت فرمود: يك درهم كمك به فقرا در روز عيد
غدير با دويستهزار درهم برابر است، بلكه بيشتر
خواهد بود.
ى) وقتى يكديگر
را ملاقات كرديد مصافحه كنيد، به هم تبريك بگوييد
و سلام كنيد، كه پيامبر خدا (صلي الله عليه و آله)
به من چنين فرمان داد. (6)
پىنوشتها:
1ـ از روز غدير
خم در روايت تعبير به «يوم الدوح» شده است كه اين
واژه هم در روايات و هم در اشعار به كار گرفته شده
است. (بحارالانوار، ج 94، ص 115)
2 و 3ـ تفسير
شاهد و مشهود را مىتوان در موارد ذيل يافت: اصول
كافى، ج 1، ص 425، ح 69؛ بحارالانوار، ج 35، ص
386، ح 1؛ ج 36، ص 114، ح 61.
4 و 5ـ در ترجمه
عبارات تلفيق شده است.
6ـ بحارالانوار،
ج 95، ص 118 ـ 112، ح 8، مقدارى از خطبه
اميرالمؤمنين(عليه السلام) توسط امام حسين(عليه
السلام) نقل شده و ما آن را ترجمه و تلخيص نموديم.
برگرفته از مجله
كوثر، ش 2، احمد زمانى
|
